Islandia nie jest jedynie miejscem, gdzie można oglądać piękne widoki. Częścią wyjątkowej natury są także zwierzęta. Fauna wyspy jest unikatowa, wręcz endemiczna, chociaż nie można jej określić jako bogatej. Surowy klimat i krótki okres wegetacyjny powodują, że na Islandii nie mieszka wiele gatunków zwierząt, a niektóre z nich np. ptaki przebywają tam jedynie okresowo. Żaden miłośnik zwierząt nie będzie jednak rozczarowany. Przyjrzyjmy się zatem poszczególnym gatunkom, które możemy spotkać na wyspie.
1. Owce
Przemierzając Islandię nie sposób nie spotkać owiec. Pasą się wszędzie, nawet w okolicach krajowej jedynki. Trzeba na nie szczególnie uważać, bo lubią leżeć na rozgrzanym asfalcie, a przejeżdżające auta nie zawsze robią na nich wrażenie. Potrącenie owcy jest zawsze winą kierowcy, a oprócz mandatu czeka nas wypłacenie rekompensaty właścicielowi.
Owce są półdzikie, cieplejszą część roku spędzają swobodnie pasąc się na soczyście zielonych zboczach wzgórz. We wrześniu zaczyna się spęd owiec z gór, który trwa wiele dni i wymaga współpracy farmerów. Później zwierzęta są segregowane, a znakiem rozpoznawczym jest oznakowanie na uszach. To właśnie wtedy następuje strzyżenie owiec i ubój. Wełna i mięso są głównymi powodami hodowli. Reszta stada trafia do szop i zagród, gdzie spędzą zimę i to właśnie wtedy na świat przychodzą jagnięta.
Skąd owce na Islandii? Nie są rodzimym gatunkiem, a na wyspę przybyły wraz z Wikingami. Od zawsze były ważnym elementem życia na wyspie, bo zapełniały pożywienie na tej nieurodzajnej ziemi. Izolacja i niekrzyżowanie owiec islandzkich z innymi rasami doprowadziły do unikalności smaku ich mięsa oraz pozyskiwanej od nich wełny. Surowy klimat i nieprzyjazne zjawiska atmosferyczne sprawiły, że owce wykształciły dwa rodzaje włosia: zewnętrzne, długie, pokryte tłuszczem, które spełnia rolę izolacyjną oraz wewnętrzne, krótkie, miękkie, które ma za zadanie ogrzewać. Takie połączenie sprawia, że zwierzęta są chronione przed silnym wiatrem i opadami, ale także niskimi temperaturami.
Z tej wyjątkowej wełny wytwarzane są słynne swetry lopapeysy.
2. Konie
Historia koni na wyspie zbliżona jest do tej owiec. Przybyły one na statkach wraz z pierwszymi osadnikami. Podobno to właśnie tłumaczy ich krępą budowę, ponieważ do transportu drogą morską najlepiej nadawały się małe, niskie zwierzęta, a więc takie konie zostały wyselekcjonowane. Wieki na Islandii sprawiły, że konie te wykształciły grubą zimową sierść, która czyni je niewrażliwymi na silne wiatry i niskie temperatury. Zwierzęta te są bardzo wytrzymałe i zdolne do pokonywania nawet trudnych terenów. Konie islandzkie znane są także ze swojej długowieczności, średnio przeżywają 40 lat, a także pokojowego, przyjaznego usposobienia, a także pięciu, a nie standardowych trzech typów chodu.
Islandczycy niezwykle dbają o czystość rasową swoich koni. Od końca X wieku panuje uchwalone przez parlament Alþingi prawo, które zabrania importu na wyspę innych ras. Także każdy islandzki koń, który opuści Islandię, nie może już na nią wrócić. Dla mieszkańców wyspy drażliwa pozostaje kwestia „koniwotości” ich konia, które z wyglądu bardziej przypominają kuce, czego nie radzimy sugerować Islandczykom.
3. Maskonury
Na Islandii zobaczyć można wiele ciekawych gatunków ptaków, ale prawdziwym symbolem wyspy są maskonury. Ich łacińska nazwa to „braciszek arktyczny”, powstała przez asocjację czarno-białego upierzenia z mnisią szatą. Te małe, puszyste ptaki, które sprawiają wrażenie na lądzie nieco niezdarnych, w wodzie i powietrzu są niesamowicie zwinne. Mieszkają nie w gniazdach, ale w wykopanych w ziemi norkach. Podobno ich dzioby są fluorescencyjne. Aby przestraszyć potencjalnego intruza ptak rozpościera skrzydła, otwiera dziub i… tupie. Rosyjska nazwa maskonura „tupik” bardzo dobrze do nich pasuje. Naukowcy zaobserwowali także, że używają patyków, aby drapać się po plecach. Jest to jedyny gatunek ptaków morskich, który używa narzędzia.
Kiedy najlepiej odwiedzić Islandię, jeżeli zależy nam na zobaczeniu maskonurów i w której części wyspy mamy na to największe szanse? Na wyspie gniazduje 60% populacji tego ptaka, więc to jedno z najlepszych miejsc na świecie do ich obserwacji. Na lądzie możemy jednak zobaczyć te ptaki jedynie w okresie lęgowym od czerwca do września. Gniazdują one na skalistych klifach, więc jest wiele miejsc na wybrzeżu, gdzie można je zobaczyć. Do wielu z nich prowadzą szlaki turystyczne, możliwe jest także wykupienie rejsu i obserwacja z oceanu. Najbardziej znane miejsca do podziwiania maskonurów to: klify Látrabjarg na Fiordach Zachodnich, klify Dyrholaey na południowym wybrzeżu, półwysep Tjornes na północy, przylądek Ingólfshöfði i archipelag Vestmannaeyjar.
Niestety maskonury są gatunkiem za zagrożonym wyginięciem. Choć trudno w to uwierzyć, przez setki lat ludzie na nie polowali dla ich mięsa. Były one łatwą zdobyczą ze względu na ich ufność. Ptaki nie boją się ludzi i można do nich podejść naprawdę blisko. Jednak aby chronić te wyjątkowe ptaki pamiętajcie o kilku zasadach:
– nie należy ich dotykać,
– nie należy ich dokarmiać,
– należy trzymać się w odległość od zbocza klifów, ze względu na własne bezpieczeństwo, ale także, aby nie zniszczyć wcześniej wspomnianych wykonanych w ziemi norek,
– należy zachowywać się spokojnie i cicho.
4. Renifery
Renifery na Islandii można zobaczyć jedynie na wschodzie wyspy i nie jest to łatwe, ponieważ unikają ludzi, a ich umaszczenie zlewa się z otoczeniem. Ich obecność to efekt sprowadzenia ich z Norwegii w XVIII wieku i nieudanej próby udomowienia z myślą o hodowli. Renifery zostały wypuszczone na całej wyspie, ale nie przystosowały się, pouciekały i zdziczały. Pozostała populacja ok. 7000 osobników została właśnie na wschodzie kraju. Szansa na ich zobaczenie zależy od pory roku. Latem zwierzęta migrują na północny wschód, w głąb kraju, za to zimą z powrotem schodzą za niziny i wtedy łatwiej je zobaczyć. Mimo, że zwierzęta te są po ochroną to w sezonie na polowania może zostać odstrzelonych nawet 1000 osobników.
To jedynie cztery najważniejsze gatunki, które można zobaczyć na Islandii. Do tego dochodzi wiele innych, ciekawych gatunków ptaków np. głuptaki. Pamiętajcie jednak, żeby szanować zarówno islandzką faunę jak i florę tak, aby negatywny wpływ turystyki na stan przyrody był jak najmniejszy.
